Wśród ustaw podpisanych przez Prezydenta RP 2 maja znalazły się dwie ważne dla rynku kolejowego nowelizacje. Jedna umożliwi budowę łódzkiego tunelu średnicowego oraz ułatwi działalność kolei turystycznych i historycznych. Druga przyspieszy wprowadzenie w Polsce liberalizacji rynku kolejowego względem reszty Unii Europejskiej, co ma być kompensacją za pomoc publiczną udzieloną Przewozom Regionalnym.
Celem nowelizacji ustawy o publicznym transporcie zbiorowym jest przede wszystkim zapewnienie zgodności przepisów prawa krajowego z prawem Unii Europejskiej odnośnie
tzw. IV Pakietu Kolejowego, który ma otworzyć europejskie koleje na konkurencję. W konsekwencji zmienione zostały zasady dotyczące bezpośredniego zawierania umów w trybie bezprzetargowym – będzie to możliwe tylko w określonych przypadkach. Więcej na temat założeń tej części IV Pakietu Kolejowego
piszemy tutaj.
Polska otworzy rynek kolei wcześniej
Wprowadzając nowelizację, Polska o trzy lata
skraca okres przejściowy względem pozostałych krajów Unii Europejskiej; umowy zawierane bez przetargu będą mogły obowiązywać do 2030 roku, a nie do 2033 roku, a po 12 grudnia 2020 r., w zakresie wojewódzkich przewozów pasażerskich nie będzie można stosować niektórych wyłączeń od ogólnej zasady konkurencyjnego przyznawania umów.
Jak informuje ustawodawca, rozwiązania te mają na celu wypełnienie zobowiązań nałożonych przez Komisję Europejską w związku z trwającym procesem notyfikacji pomocy publicznej udzielonej spółce Przewozy Regionalne w 2015 r. na restrukturyzację. Więcej na ten temat
można przeczytać tutaj oraz
tutaj.
Dodatkowo w ustawie doprecyzowano definicję „transportu kolejowego” oraz umożliwiono zawarcie jednej umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych pasażerskich przewozów międzywojewódzkich i międzynarodowych, w przypadku powierzenia ich wykonywania temu samemu operatorowi. Warto przypomnieć, że jednocześnie trwa
siódma próba przeprowadzenia "dużej" nowelizacji ustawy o ptz.
Są przepisy ws. tuneli i kolei historycznych, ale bez problemu gruntów kolejowychDrugą ustawą ważną dla kolei podpisaną przez prezydenta jest nowelizacja ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” oraz ustawy o transporcie kolejowym. Ma ona na celu zmianę zasady przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych, m.in. uzupełniając dotychczasowe regulacje o kwestie związane z realizacją projektów inwestycyjnych wymagających budowy tuneli. Ponadto przyjęte zmiany mają na celu wprowadzenie rozwiązań prawnych mających ułatwić działalność podmiotom zajmującym się kolejnictwem w jego aspekcie historycznym lub turystycznym. Więcej na ten temat
pisaliśmy w tym miejscu.
W porównaniu z pierwotnym projektem, z nowelizacji
wyłączono zapisy regulujące istotny problem własności gruntów kolejowych, które chcą przejmować samorządy po niekorzystnym dla Grupy PKP wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Na zmiany w ustawie o transporcie kolejowym czekało województwo łódzkie
przed podjęciem decyzji w sprawie dalszych losów ED59. Nie wiadomo jednak, jak nowe zapisy miałyby ułatwić procedowanie niezbędnych dopuszczeń dla pojazdu, który nie jest jeszcze zabytkiem.